Ngày 21/10/2009, tại xã Thường Thắng huyện Hiệp Hòa tỉnh Bắc Giang, tủ sách thứ 33 của mô hình TỦ SÁCH DÒNG HỌ đã được trao tặng cho dòng họ Nguyễn (Tự Phúc Hòa), một dòng họ lớn tại xã Thường Thắng, huyện Hiệp Hoà, tỉnh Bắc Giang.
Tủ sách được giao cho gia đình ông Nguyễn Thế Tính (một cựu chiến binh) quản lý và cho theo dõi việc cho mượn sách cũng như phát triển số lượng sách về sau.
Quỹ khuyến học của họ Nguyễn được thành lập năm1999, ngoài việc khen thưởng cho con cháu có thành tích học tập cao, quỹ còn được sử dụng để hỗ trợ các em học sinh nghèo trong dòng họ. Xã Thường Thắng huyện Hiệp Hòa tỉnh Bắc Giang hiện có 8.000 dân và họ Nguyễn (Tự Phúc Hoà) chiếm 8-10% dân số cả xã.
Ông Nguyễn Thế Tính hiện là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Thường Thắng huyện Hiệp Hòa tỉnh Bắc Giang. Ông là người tâm huyết với phong trào khuyến học trong dòng họ và tích cực ủng hộ phong trào khuyến học trong xã. Được biết gia đình ông có 5 người con đều được học đại học và đều mê đọc sách. Con và cháu ông hiện đang công tác tại Hà Nội và thành phố Bắc Giang. Những người con của ông đều cho rằng: Sách là một trong những nguồn tri thức mà từ nhỏ đã được ông bà dành tiền tiết kiệm dè xẻn để mua sách cho các con học và đọc. Anh Nguyễn Ngọc Oanh, con trưởng, hiện đang là giảng viên Đại học cho biết: Giá trị từ những cuốn sách anh đọc lúc còn là học sinh đã giúp anh nâng cao nhận thức, góp phần hình thành và phát triển nhân cách, mở mang thế giới nhận thức rộng lớn trong bối cảnh môi trường nông thôn, vùng sâu vùng xa, sách luôn song hành cùng anh trong cuộc đời. Tủ sách đặt tại gia đình ông Tính sẽ được dành cho nhiều người đọc trên phạm vi của xã có 8.000 nhân khẩu này.
Cấu phần tạo nên tủ sách như sau: Chiếc tủ sách bằng khung nhôm kính vững chắc do dòng họ tự đóng; tủ sách có 300 đầu sách trong đó 50 đầu sách được do anh Nguyễn Mạnh Hùng, một thành viên trong dòng họ đóng góp; 250 đầu sách được mua và lấy từ quỹ sách do các cá nhân gồm nhà văn Nguyễn Quang Thiều, Phong Điệp, nhóm sachxua.net…ủng hộ và từ quỹ của CSIP (tiền mua 53 đầu sách từ quỹ của CSIP hết 454.500 đồng). Hai thành viên trong dòng họ đã giúp đưa sách và chúng tôi về quê bằng xe của gia đình.
Hiện tại, tủ sách do gia đình ông Nguyễn Thế Tính và bà Nguyễn Thị Phương quản lý, phục vụ họ hàng và xóm làng miễn phí, số điện thoại: 0240.3873.599. Theo ông Tính, dòng họ sẽ đưa vào tộc ước, mỗi thành viên trong dòng họ là công chức và trí thức, hàng năm phải đóng góp vào tủ sách ít nhất 2 đầu sách/1 người.
Anh Nguyễn Quang Thạch, số điện thoại 0912.188.644, người khởi xướng và say mê với mô hình TỦ SÁCH DÒNG HỌ nói: “Tôi rất ấn tượng với một thành viên của dòng họ Nguyễn là anh Nguyễn Mạnh Hùng, sau khi biết thông tin về mô hình TỦ SÁCH DÒNG HỌ, anh Hùng đã trực tiếp liên lạc với tôi để hỏi cách làm tủ sách. Chỉ sau 2 tuần, dòng họ đã làm xong chiếc tủ bằng khung nhôm kính và cắt cử người giữ tủ sách. Hình ảnh làm tôi vô cùng cảm động là ngày bàn giao tủ sách, con cháu nội ngoại đã quần tụ rất đông và sách đã được đặt lên bàn thờ để báo với ông bà tổ tiên”.
Anh Nguyễn Quang Thạch quê ở xã Sơn Lệ, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Hiện nay đang công tác tại Ban QLDA85-Bộ GTVT. Anh Thạch đã xây dựng và đang thực hiện mô hình “Tủ sách khuyến đọc nông thôn (TSKĐNT)” bằng hình thức tặng các tủ sách cho các dòng họ. Bước đầu, anh đã huy động các nguồn lực và cung cấp lượng lớn sách miễn phí cho các dòng họ như: Họ Nguyễn Quang- xã Sơn Lệ, Nguyễn Duy-xã Sơn Tiến, Tống Trần-xã Sơn Hoà, Trần- xã Sơn Châu, Phạm Hữu-xã Sơn Hà… huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh. Ngoài ra, anh đã mở rộng việc giới thiệu mô hình này đến 9 tỉnh và thành phố khác. Anh đã cung cấp tủ sách cho các dòng họ Phan Đình-xã Hưng Đạo, Hưng Nguyên, Nghệ An và họ Lê Xuân- Quảng Ngọc, Quảng Xương, Thanh Hoá. Mỗi tủ sách ban đầu thường có từ 90-120 đầu sách thuộc các lĩnh vực khác nhau, trong đó có 50 đầu sách mới, còn lại là sách cũ do một số cá nhân ủng hộ. Chi phí cho mỗi tủ sách khoảng 1.5 – 3 triệu đồng.
Đến nay, MÔ HÌNH TỦ SÁCH DÒNG HỌ đã nhận được 5.544 cuốn sách, khoảng 470 cuốn tạp chí và khoảng 412.000.000 VNĐ +200 USD do 2 tổ chức, 63 cá nhân gồm 58 người Việt Nam và 5 người nước ngoài ủng hộ. MÔ HÌNH đã được nhân rộng đến 36 dòng họ ở 9 tỉnh khác nhau (có 2 dòng họ tự xây dựng tủ sách theo mô hình này)
Để xem chi tiết về Mô hình tủ sách dòng họ xin các bạn truy nhập vào trang web:
http://www.sachlangque.net
Bài và ảnh : Nguyễn Ngọc Oanh, 22/10/2009