Giá nguyên liệu đầu vào giảm sâu, cộng hưởng với sức mua nội địa phục hồi mạnh mẽ, đang thắp lên kỳ vọng biên lợi nhuận ngành bia Việt Nam đạt đỉnh cao nhất trong vòng nửa thập kỷ tới.

Bước vào năm 2025, ngành bia Việt Nam đang ở thời điểm chuyển mình quan trọng sau nhiều năm chịu sức ép từ dịch bệnh và các quy định siết chặt tiêu thụ đồ uống có cồn. Theo Khối Khách hàng cá nhân – Công ty Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) (“Mirae Asset”), “diễn biến giá nguyên liệu đầu vào khá thuận lợi cho năm 2025, hỗ trợ biên lợi nhuận” khi giá đại mạch và giá nhôm đồng loạt hạ nhiệt, trong khi nhu cầu tiêu dùng nội địa có dấu hiệu hồi phục tích cực.

Kết hợp với những thay đổi trong hành vi tiêu dùng và lợi thế từ cơ cấu dân số trẻ, ngành bia Việt Nam được kỳ vọng sẽ bước vào chu kỳ tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ, bền vững hơn trong những năm tới.

Nguyên liệu đầu vào giảm mạnh, biên lợi nhuận bứt phá

Theo Mirae Asset, giá đại mạch trung bình trong năm 2024 đã giảm 15% so với năm 2023, nhờ mùa vụ thuận lợi tại Úc và Pháp giúp sản lượng tăng mạnh, kéo theo giá nhập khẩu vào Việt Nam hạ sâu. Bước sang năm 2025, giá đại mạch dự kiến duy trì ổn định quanh mức 225 USD/tấn, thấp nhất trong vòng 5 năm trở lại đây.

Với đặc thù chi phí nguyên liệu đầu vào như đại mạch, hoa bia và nhôm chiếm tới 45%–50% tổng giá thành sản xuất bia, việc giá nguyên liệu sụt giảm sẽ giúp các doanh nghiệp trong ngành tiết kiệm đáng kể chi phí sản xuất và cải thiện đáng kể biên lợi nhuận gộp.

Diễn biến giá đại mạch từ năm 2021 đến 2024. Nguồn: Bloomberg, Khối Khách hàng cá nhân – Công ty Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) tổng hợp.

Song song với đại mạch, giá nhôm – nguyên liệu chính cho sản xuất vỏ lon bia – cũng được dự báo sẽ giảm về mức trung bình 2.400 USD/tấn trong năm 2025, theo Mirae Asset. Động thái giảm giá nhôm chủ yếu bắt nguồn từ việc nhu cầu toàn cầu suy yếu do căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, làm giảm nhu cầu sử dụng nhôm trong sản xuất công nghiệp. Khi cả hai nhóm nguyên liệu trọng yếu đồng loạt hạ nhiệt, chi phí giá vốn hàng bán của ngành bia sẽ được cắt giảm mạnh, tạo dư địa rộng rãi để mở rộng biên lợi nhuận mà không cần tăng giá bán quá cao.

Diễn biến giá nhôm từ năm 2021 đến 2025. Nguồn: Bloomberg, Khối Khách hàng cá nhân – Công ty Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) tổng hợp.

Dựa trên các phân tích của Mirae Asset, biên lợi nhuận gộp trung bình của toàn ngành bia Việt Nam trong năm 2025 có thể thiết lập mức cao nhất trong vòng 5 năm. Đặc biệt, Sabeco – doanh nghiệp dẫn đầu thị phần nội địa – được dự báo sẽ nâng biên lợi nhuận gộp từ mức trung bình 27% giai đoạn 2020–2024 lên mức 30,3% trong năm 2025. Với khả năng duy trì kiểm soát chi phí vận hành hiệu quả trong khi chi phí nguyên liệu đầu vào giảm, Sabeco được kỳ vọng tiếp tục củng cố vị thế cạnh tranh và mở rộng lợi nhuận trong bối cảnh ngành còn nhiều dư địa tăng trưởng.

Tiêu thụ bia và biên lợi nhuận gộp giai đoạn 2011–2024. Nguồn: FiinPro, Khối Khách hàng cá nhân – Công ty Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) tổng hợp.

Nhu cầu tiêu dùng nội địa phục hồi mạnh mẽ

Cùng với diễn biến chi phí thuận lợi, nhu cầu tiêu dùng nội địa đang tạo thêm một động lực tăng trưởng quan trọng cho ngành bia Việt Nam. Theo Mirae Asset, sản lượng tiêu thụ bia toàn thị trường dự kiến đạt tốc độ tăng trưởng kép 5% mỗi năm trong giai đoạn 2025–2030. Triển vọng tăng trưởng này được củng cố bởi nền tảng dân số vàng, với 67% dân số trong độ tuổi lao động, trong đó nhóm tuổi 18–40 chiếm tới 42%, là nhóm tiêu dùng bia chủ yếu. Việt Nam hiện cũng đứng thứ 7 toàn cầu và thứ 2 tại châu Á về tổng lượng tiêu thụ bia, chiếm khoảng 2,4% tổng tiêu thụ bia toàn cầu.

Sản lượng tiêu thụ bia giai đoạn 2011–2029F. Nguồn: Euromonitor, Khối Khách hàng cá nhân – Công ty Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) ước tính.

Không chỉ dừng lại ở tăng trưởng về lượng, thị trường bia Việt Nam còn chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ trong hành vi tiêu dùng. Theo Mirae Asset, tỷ trọng tiêu thụ bia qua kênh siêu thị và cửa hàng tiện lợi đã tăng từ 49% năm 2019 lên 63% năm 2023, phản ánh xu hướng ưu tiên mua sắm tại nhà, đề cao sự tiện lợi và an toàn. Đây là hệ quả tất yếu của các quy định siết chặt về nồng độ cồn khi tham gia giao thông, vốn được tăng cường từ Nghị định 100 và Nghị định 168, khiến người tiêu dùng thay đổi thói quen tiêu dùng bia tại nhà thay vì nhà hàng, quán ăn như trước kia.

Mặc dù các nghị định siết nồng độ cồn đã phần nào làm giảm sản lượng tiêu thụ ngắn hạn trong năm 2023–2024, nhưng về dài hạn, chúng lại mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp có hệ thống phân phối rộng khắp và danh mục sản phẩm phù hợp với nhu cầu tiêu dùng tại nhà như Sabeco. Nhờ nắm bắt tốt xu hướng này, các doanh nghiệp đầu ngành được kỳ vọng sẽ duy trì sản lượng ổn định hơn, giảm thiểu rủi ro biến động theo mùa vụ, đồng thời tăng cường biên lợi nhuận nhờ tối ưu hóa chi phí bán hàng và vận hành.

Bên cạnh đó, theo Mirae Asset, sự phục hồi của ngành du lịch nội địa và quốc tế cũng sẽ tiếp thêm động lực cho nhu cầu tiêu dùng bia tại Việt Nam. Khi lượng khách du lịch tăng lên, nhu cầu tiêu thụ bia tại các thành phố du lịch, khu nghỉ dưỡng, khách sạn và nhà hàng cũng sẽ phục hồi tương ứng, bổ sung thêm một động lực tăng trưởng ngoài thị trường tiêu dùng nội địa truyền thống.

Áp lực thuế và tác động phân hóa thị trường

Bên cạnh những yếu tố thuận lợi, ngành bia Việt Nam cũng sẽ phải đối mặt với thách thức từ chính sách tăng thuế tiêu thụ đặc biệt trong thời gian tới. Theo Mirae Asset, Bộ Tài chính đã đề xuất hai phương án điều chỉnh thuế đối với đồ uống có cồn, trong đó phương án nhẹ tăng 5% mỗi năm để đạt 90% vào năm 2030, và phương án mạnh tăng 15% ngay trong năm 2026 để đạt 100% vào năm 2030. Với các kịch bản này, giá bán lẻ bia dự báo sẽ tăng khoảng 10%–20% ngay trong năm 2026, và tiếp tục tăng 2%–3% mỗi năm trong giai đoạn tiếp theo.

Lộ trình tăng thuế tiêu thụ đặc biệt giai đoạn 2018–2030. Nguồn: Bộ Tài chính, Khối Khách hàng cá nhân – Công ty Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) tổng hợp.

Mặc dù giá bán bia sẽ chịu áp lực tăng, nhưng theo phân tích của Mirae Asset, phần lớn gánh nặng thuế sẽ được các doanh nghiệp chuyển qua cho người tiêu dùng thông qua điều chỉnh giá bán. Thực tế cho thấy trong giai đoạn 2010–2018, dù thuế tiêu thụ đặc biệt tăng liên tục từ 45% lên 65%, biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp đầu ngành như Sabeco và Habeco vẫn duy trì ở mức ổn định từ 26%–27%. Điều này cho thấy sức chống chịu và khả năng thích ứng tương đối tốt của ngành bia trước các biến động chính sách thuế.

Tuy nhiên, việc tăng thuế cũng sẽ tạo ra sự phân hóa mạnh mẽ trong cấu trúc tiêu dùng. Theo Mirae Asset, giá sản phẩm ở phân khúc cao cấp sẽ tăng nhanh hơn, khiến người tiêu dùng có thu nhập trung bình và thấp có xu hướng dịch chuyển về phân khúc phổ thông và trung cấp. Đây chính là cơ hội cho các doanh nghiệp như Sabeco, với danh mục sản phẩm chủ lực tập trung vào phân khúc phổ thông, tận dụng sự dịch chuyển này để mở rộng thị phần và gia tăng sản lượng tiêu thụ.

Với diễn biến giá nguyên liệu thuận lợi, nhu cầu tiêu dùng phục hồi mạnh mẽ và khả năng hấp thụ tác động thuế tương đối linh hoạt, Mirae Asset đánh giá rằng ngành bia Việt Nam đang đứng trước cơ hội thiết lập mức biên lợi nhuận gộp cao nhất trong vòng 5 năm tới. Đây sẽ là nền tảng vững chắc để các doanh nghiệp đầu ngành như Sabeco duy trì đà tăng trưởng bền vững và gia tăng giá trị cho cổ đông trong trung và dài hạn.

>> Tái cơ cấu cổ đông chiến lược: VIB đứng trước thời cơ mới sau khi CBA rút lui