Có thể nói tình hình tai nạn giao thông ngày càng có những diễn biến phức tạp và không ai có thể lường trước được tai nạn rủi ro xảy ra trong lĩnh vực giao thông vận tải. Thực tế, dù nỗ lực đến đâu, mạnh tay đến thế nào thì lực lượng cảnh sát giao thông cũng không thể giám sát hết được trong khi các loại phương tiện giao thông hàng ngày hàng giờ chạy nườm nượp trên đường, nhất là những dịp lễ, tết, hội hè đầu xuân năm mới. Đôi khi lực lượng công an cũng chỉ có thể ra lệnh kiểm tra các xe lộ rõ lỗi vi phạm như: xe chở quá số người quy định, đèo hàng cồng kềnh, không đội MBH, phóng nhanh, vượt ẩu…còn những lỗi vi phạm ẩn như không giấy phép lái xe, hoặc có GPLX nhưng người lái không thuộc luật GTĐB hoặc uống ruộu bia quá nồng độ cho phép…thì rất khó nhận biết được. Việc người tham gia giao thông có thực hiện đúng luật, đúng quy định hay không lại phụ thuộc vào ý thức tự giác của mỗi người. Nhưng không phải tất cả mọi người đều nhất nhất đồng bộ như nhau, chúng ta có thể nhận biết rõ ở những nhóm người như sau:
Nhóm người tham gia giao thông là những công nhân viên chức thì cộng đồng tham gia giao thông cơ bản yên tâm, bởi phần đông họ không những hiểu luật mà còn có phong cách sống điềm đạm và thường tính toán thời gian tốc độ đi cho đoạn đường từ nhà riêng tới công sở vốn quen thuộc hàng ngày. Nhóm 2 là những “cậu ấm cô chiêu”, tầng lớp thanh thiếu niên con nhà khá giả tuổi từ 17 – 25. Nhiều bạn trẻ thích tìm cảm giác mạnh, thích thể hiện mình nên thường rủ nhau “chơi với lửa” đua xe trái phép, phóng nhanh, lạng lách…không những dễ xảy ra tai nạn cho chính bản thân mà còn nguy cơ gây tai nạn cho người khác đồng thời gây mất trật tự công cộng. Nhóm người thứ 3 gồm những người hành nghề xe ôm, vận chuyển hàng buôn bán…Đội ngũ này khá phức tạp, gấp gáp tìm kế sinh mhai. Quá trình hành nghề họ rất thông thuộc mọi đường ngang, ngõ tắt để lẩn tránh trạm CSGT. Tuy họ không “ đùa với tử thần” như nhóm 2 nhưng tốc độ chạy cũng khá “tít” để kịp thời gian bỏ mối hang hoặc đón trả khách…Nhiều vụ tai nạn thương tâm do những đối tượng này tạt ngang trước đầu ôtô hoặc vượt ẩu qua đường sắt khi có tàu đang tới gần. Và cũng nhiều vụ do phóng nhanh không làm chủ được tốc độ, khoảng cách nên tông vào sau xe ôtô chạy phía trước phanh gấp, hoặc phán đoán sai tốc độ xe đi ngược chiều, nảy sinh tình huống vài xe cùng tránh, vượt nhau tại một điểm…dẫn đến va quyệt, tai nạn.
Luật giao thông đường bộ là kim chỉ nam cho mọi người giữ gìn an toàn tính mạng, tài sản của mình và cộng đồng khi tham gia giao thông. Tuy nhiên lâu nay người ta vẫn quá lạm dụng cơ chế thoáng thời mở cửa, nên từ khâu giáo dục, đào tạo, quản lý, giám sát đều có phần xuê xoa, nể nang. Mặt khác, có những bộ phận người tham gia giao thông mặc dù hiểu luật nhưng nhiều khi vẫn “cố tình vi phạm”…vì vậy đây cũng chính là một trong những nguyên nhân góp phần tiềm ẩn nguy cơ làm gia tăng TNGT khiến cho tình hình TT ATGT trở thành vấn nạn, ngày càng phức tạp và là mối lo ngại cho toàn xã hội.
Việc hiểu luật là một chuyện, còn việc tuân thủ đúng luật lại là một chuyện khác. Do vậy, đòi hỏi tất cả các cấp, các ngành và mọi người cần nâng cao ý thức chấp hành nghiêm luật giao thông. Một khi người lái xe thuộc luật GTĐB, hiểu rõ từng biển báo, quy định và tuân thủ đúng khi tham gia gio thông, chắc chắn sau một thời gian đi vào nề nếp, tình hình TT ATGT sẽ có bước chuyển rõ rệt, TNGT sẽ có xu hướng giảm và nền văn hóa giao thông của ta sẽ tiến kịp như các nước tiên tiến trên thế giới.
Vân Anh, Đài TT Hiệp Hoà – Bắc Giang, 29/1/2010